صندوق سرمایهگذاری EQIQ مستقر در ابوظبی، که با تمرکز بر رشد اقتصاد دیجیتال عراق فعالیت میکند، اعلام کرده که اندازه صندوق خود را از ۱۵ میلیون دلار به ۳۰ میلیون دلار افزایش داده است. این صندوق که در ژانویه ۲۰۲۳ موفق به جذب ۱۵ میلیون دلار از سرمایهگذاران محلی و منطقهای شد، تاکنون ۸.۵ میلیون دلار را در پنج استارتاپ فعال در حوزههای تجارت اجتماعی، لجستیک، فینتک و آموزش فناوری سرمایهگذاری کرده است. سه مورد از این استارتاپها با همکاری مستقیم تیمهای مؤسس از شبکه داخلی EQIQ شکل گرفتهاند. هدف این صندوق، ایجاد یک اکوسیستم همافزا از کسبوکارهای دیجیتال بومیسازیشده برای خدمترسانی به میلیونها کاربر عراقی است.
راهبرد سرمایهگذاری و مدل اکوسیستمی
شرکت EQIQ قصد دارد ۸۰ درصد از سرمایه خود را به ساخت اکوسیستمهایی در حوزههای تجارت آنلاین، لجستیک و فینتک اختصاص دهد؛ بهگونهای که کسبوکارهای درون این اکوسیستم بتوانند از خدمات، منابع و مشتریان یکدیگر بهرهبرداری کرده و رشد کنند. این رویکرد ترکیبی از سرمایهگذاری در پروژههای greenfield (ایجاد از صفر) و brownfield (توسعه استارتاپهای موجود) را دنبال میکند. در مجموع، این صندوق تلاش میکند با همافزایی میان بخشهای کلیدی اقتصاد دیجیتال، چالشهای زیرساختی عراق را به فرصتهای فناورانه تبدیل کند.
دیدگاه سعید رحمانی و چشمانداز آینده
سعید رحمانی، کارآفرین زنجیرهای با سابقه بینالمللی و از بنیانگذاران EQIQ، نقش کلیدی در تعیین جهتگیری این صندوق دارد. او معتقد است عراق دارای زیرساختهای قوی، ظرفیت رشد سریع و شرایطی رو به ثبات است که آن را به بستری مناسب برای نوآوری تبدیل کرده است. از دید او، ظهور نسل جدیدی از کارآفرینان پرتلاش نشان میدهد که شکوفایی فناوری در عراق صرفاً به زمان نیاز دارد. رحمانی تأکید میکند که هدف EQIQ، کمک به بنیانگذاران برای ساخت شرکتهای فناورانه مقاوم و اثرگذار است که بتوانند در دهههای آینده، ستونهای اقتصاد منطقهای باشند. به گفته او، با تکمیل جذب سرمایه ۳۰ میلیون دلاری، این صندوق آماده است تا موج جدیدی از نوآوری را در عراق رهبری کند.
دستاوردهای سعید رحمانی در ایران
پایهگذاری یکی از نخستین نهادهای سرمایهگذاری خطرپذیر در ایران
سعید رحمانی با تأسیس شرکت سرآوا پارس در دهه ۱۳۹۰، نقش محوری در ایجاد و نهادینهسازی سرمایهگذاری جسورانه در ایران ایفا کرد. در زمانی که فضای اقتصادی و استارتاپی ایران فاقد زیرساختهای تخصصی در این حوزه بود، سرآوا با مدلهای استاندارد بینالمللی و ساختار حرفهای وارد عمل شد و بهعنوان نخستین سرمایهگذار خطرپذیر بخش خصوصی با رویکرد جهانی شناخته شد.
شکلدهی و رشد شرکتهای بزرگ و تاثیرگذار ایرانی
سعید رحمانی و تیمش در قالب پرتفوی سرآوا، به رشد و توسعه چندین شرکت پیشرو در اقتصاد دیجیتال ایران کمک کردند که اکنون از مهمترین برندهای فناوری کشور به شمار میروند:
دیجیکالا (بزرگترین پلتفرم تجارت الکترونیک ایران)
هزاردستان (شرکت مادر اپلیکیشنهای موفقی چون کافهبازار، دیوار و بلد)
وی با مشارکت فعال در تدوین استراتژی، ساختاردهی تیمها و تأمین مالی، مسیر رشد این شرکتها را از مرحله نوپا به سطح ملی و منطقهای هموار کرد.
ایجاد فضای کاری مدرن، الهامبخش و جهانیشده در ایران
رحمانی با طراحی فضاهایی چون کارخانه نوآوری آزادی و دفاتر شیشهای سرآوا، رویکردی نوین در معماری و فرهنگ سازمانی به فضای کسبوکار ایران وارد کرد. این فضاها با الهام از ساختارهای سیلیکونولی، محیطهایی شفاف، باز و تعاملی فراهم کردند که منجر به شکوفایی خلاقیت، اعتماد و همکاری میان تیمها شد. او معتقد بود موقعیت فیزیکی نباید مانع بلندپروازیهای جهانی باشد و در عمل این باور را محقق کرد.
پرورش نسل جدیدی از کارآفرینان و سرمایهگذاران ایرانی
یکی از اثرگذارترین ابعاد فعالیتهای رحمانی، نقش او در تربیت و توانمندسازی نیروی انسانی زیستبوم استارتاپی کشور بود. بسیاری از اعضای تیمهای اولیه سرآوا، هزاردستان و دیجیکالا، بعدها به بازیگران اصلی اکوسیستم تبدیل شدند. آنها شتابدهندههای جدید تأسیس کردند، صندوقهای سرمایهگذاری مستقل راهاندازی نمودند و در توسعه زیستبوم نقش فعالی ایفا کردند.
ایجاد الگوی بومیشدهی سرمایهگذاری و توسعه کسبوکار
با تلفیق تجربه جهانی و شناخت عمیق از بازار داخلی، رحمانی مدلهایی از سرمایهگذاری، حکمرانی شرکتی، تعامل با دولت و رشد پایدار را به وجود آورد که قابل تعمیم به سایر بخشهای اقتصاد ایران بود. او همواره تأکید داشت که نوآوری صرفاً کپیبرداری از نمونههای خارجی نیست، بلکه باید متناسب با نیازها و شرایط بومی بازآفرینی شود.
تأثیرگذاری پایدار بر گفتمان توسعه فناوری در ایران
رحمانی بهعنوان یکی از صداهای اصلی تحولخواهی در حوزه فناوری و اقتصاد دیجیتال، نگاه جامعه نسبت به سرمایهگذاری خطرپذیر و استارتاپها را دگرگون کرد. او با سخنرانیها، یادداشتها، حضور در رسانهها و جلسات سیاستگذاری، بارها از لزوم تسهیل محیط کسبوکار، امنیت سرمایهگذاری و آزادی نوآوری دفاع کرد.
خروج ساختیافته از اکوسیستم با حفظ احترام و شفافیت
در تابستان ۱۴۰۲، پس از بیش از یک دهه فعالیت، سعید رحمانی فرآیند خروج از سهامداری در پورتفوی سرآوا را آغاز و در اردیبهشت ۱۴۰۴ نهایی کرد. این تصمیم با هماهنگی و احترام متقابل با تیمهای موسس انجام شد و نمونهای کمنظیر از یک «خروج حرفهای و متعهدانه» در اکوسیستم ایران محسوب میشود. او در این مسیر نه تنها به تعهدات خود پایبند ماند، بلکه ارتباطات انسانی، اعتماد متقابل و روحیه حمایتیاش را نیز حفظ کرد.
ترویج فرهنگ صداقت، عاطفه و اصالت در کسبوکار
بر خلاف تصویر رایج از فضای سرد و صرفاً عددی سرمایهگذاری، رحمانی همواره بر ارزشهایی چون صداقت، احساس، و ارتباط انسانی اصیل تأکید داشت. او در تصمیمگیریهایش شجاعت، اشتیاق و تعهد شخصی را وارد کرد و برای بسیاری از فعالان، الگویی انسانی و الهامبخش باقی ماند.
بنیانگذاری آواتک؛ نخستین شتابدهنده استارتاپی ایران
سعید رحمانی همراه با محسن ملایری در مهرماه ۱۳۹۳، با راهاندازی نخستین شتابدهنده تخصصی کشور یعنی آواتک (Avatech)، گامی کلیدی در شکلدهی به زیرساخت پرورش و رشد تیمهای نوپا برداشتند. آواتک در قالب برنامههای ششماهه، سالانه میزبان بیش از ۴۰ تیم استارتاپی بود و با فراهمسازی مربیان، فضای کاری، سرمایه بذری و شبکهسازی حرفهای، نقش مهمی در پرورش نسل اول کارآفرینان دیجیتال ایفا کرد.
ادغام شتابدهندهها در قالب کارخانه نوآوری همآوا
در ادامه روند توسعه و همافزایی ظرفیتها، سعید رحمانی با نظارت بر ادغام آواتک، شزان، زاویه و نوآوا در شهریور ۱۳۹۶، ساختار یکپارچهای به نام کارخانه نوآوری همآوا را شکل داد. این اقدام، نخستین نمونه ادغام شتابدهندهها در ایران و الگویی برای سازماندهی ظرفیتهای پراکنده در اکوسیستم نوآوری بود. همآوا بهعنوان شرکت مادر، برنامههای شتابدهی را در مقیاس وسیعتر و حرفهایتر ادامه داد.
حمایت از شزان؛ شتابدهنده با تمرکز بر خدمات فنی و محتوایی
رضا کلانترینژاد، با راهاندازی شتابدهنده شزان، در کنار آواتک و زاویه، زیرساخت پشتیبانی از استارتاپهای نوپا را در مراحل آغازین تشکیل داد. شزان با تمرکز بر توسعه فنی تیمها و ارتقاء کیفیت محتوای آموزشی و مربیگری، نقشی مکمل در فرآیند شتابدهی ایفا کرد. رحمانی (همبنیانگذار شزان) با تسهیل فرآیندهای ادغام شزان در همآوا، ظرفیتهای تخصصی این شتابدهنده را برای توسعه زیرساخت ملی نوآوری دوچندان کرد.
سبد سرمایهگذاری سرآوا: استارتاپهای شاخص اکوسیستم نوآوری
دیجیکالا
دیجیکالا به عنوان بزرگترین خردهفروشی آنلاین ایران، نقش پیشگامی در تحول تجارت الکترونیک کشور ایفا کرده است. این برند با توسعه زیرساختهای لجستیکی، محتوایی و پرداخت، زیربنای مهمی برای اکوسیستم استارتاپی ایران فراهم ساخت.
تاریخ خروج سرآوا: مرداد ۱۴۰۳
کافهبازار / دیوار (هلدینگ هزاردستان)
کافهبازار با ارائه مارکت اپلیکیشن برای سیستمعامل اندروید، میلیونها کاربر ایرانی را به خدمات دیجیتال متصل کرد. دیوار نیز بهعنوان پلتفرم خرید و فروش کالاهای دستدوم، تحولی در مدلهای سنتی آگهی ایجاد نمود.
تاریخ خروج سرآوا: آبان ۱۴۰۳
نوار (Navaar)
پلتفرم پیشرو در کتابهای صوتی فارسی که سهم قابل توجهی در ارتقای فرهنگ شنیداری و کتابخوانی دیجیتال ایفا کرده است.
تاریخ خروج سرآوا: اسفند ۱۴۰۲
ایوند (Evand)
سامانهای برای ثبتنام، مدیریت و فروش بلیت رویدادهای آنلاین و حضوری که توانست خدمات خود را به هزاران برگزارکننده و شرکتکننده ارائه دهد.
تاریخ خروج سرآوا: بهمن ۱۴۰۳
تسکولو (Taskulu)
پلتفرم مدیریت پروژه با تمرکز بر کار تیمی و مدیریت وظایف، مورد استفاده بسیاری از شرکتهای فناور داخلی و خارجی قرار گرفت.
تاریخ خروج سرآوا: اردیبهشت ۱۴۰۴
کیکجاس (Kikojas)
سرویسی برای جستجوی مکانهای عمومی، رستورانها و خدمات شهری با تمرکز بر تجربه کاربری بومی.
تاریخ خروج سرآوا: اردیبهشت ۱۴۰۴
فرانش (Faranesh)
یکی از اولین پلتفرمهای آموزش آنلاین در ایران که تولید محتوای ویدیویی مهارتی را در دسترس کاربران عمومی قرار داد.
تاریخ خروج سرآوا: اردیبهشت ۱۴۰۴
تخفیفان (Takhfifan)
نخستین پلتفرم خرید گروهی در ایران که تجربه تخفیفهای متنوع خدماتی را برای کاربران فراهم کرد.
تاریخ خروج سرآوا:
علیبابا (Alibaba.ir)
پلتفرم جامع خدمات سفر که از فروش بلیت هواپیما تا رزرو هتل و تورهای مسافرتی را ارائه میدهد و بخش مهمی از بازار گردشگری آنلاین ایران را در اختیار دارد.
تاریخ خروج سرآوا: مهر ۱۴۰۱
الوپیک (AloPeyk)
پیشگام در خدمات حملونقل شهری و ارسال مرسولات درونشهری با الگویی مشابه اوبر، ولی متناسب با بازار ایران.
تاریخ خروج سرآوا: آبان ۱۴۰۲
جمعبندی
سعید رحمانی نهفقط بهعنوان یک سرمایهگذار، بلکه بهعنوان یکی از معماران اصلی زیستبوم نوآوری و فناوری در ایران شناخته میشود. او اگر در مسیر توسعه زیستبوم فناوری ایران، متحمل نامهربانیهای بسیاری نمیشد، هنوز هم میتوانست نقش پررنگی در ادامه مسیر داشته باشد. با این حال، آثار و ثمرات اقدامات او در قالب شرکتها، سرمایههای انسانی، ساختارها و فرهنگ کاری، همچنان در حال رشد و تکثیر است. راهی که او آغاز کرد، اکنون توسط صدها نفر ادامه یافته و در حال ترسیم آیندهای روشنتر برای کارآفرینی در ایران است.
نوشته عراق، موفقیت جدید سعید رحمانی اولین بار در شنبه مگ. پدیدار شد.
آخرین دیدگاهها