دنیای بلاکچین و رمزارزها، یک انقلاب فناورانه است که با خود مجموعهای از مفاهیم و واژگان تخصصی را به همراه آورده است. برای موفقیت در این فضای نوظهور، صرف آشنایی با نحوه خرید و فروش کفایت نمیکند؛ بلکه درک عمیق اصطلاحات تخصصی در دنیای بلاکچین ضروری است. این اصطلاحات، از اصول بنیادین فناوری مانند هش و نود گرفته تا مفاهیم مالی پیشرفته مانند DeFi و Yield Farming را در بر میگیرند. در این راهنمای جامع، به مهمترین اصطلاحات بلاکچین، اصطلاحات ارز دیجیتال به زبان ساده، و واژگان مرتبط با تریدینگ و صرافیها میپردازیم تا درک شما از اصطلاحات بازار ارز دیجیتال کامل و دقیق شود.
بلاکچین چیست؟ (Blockchain)
بلاکچین یک پایگاه داده توزیع شده و غیرمتمرکز است که به صورت زنجیرهای از بلوکها سازماندهی شده است. هر بلوک حاوی مجموعهای از تراکنشها است که با استفاده از رمزنگاری ایمن شده و به صورت متوالی و تغییرناپذیر به بلوک قبلی متصل میشود. بلاکچین، اساس فناوری رمزارزها و بستری برای قراردادهای هوشمند و کاربردهای غیرمالی دیگر است.
رمزارز چیست؟ (Cryptocurrency)
رمزارز یک واحد پول دیجیتال یا مجازی است که از رمزنگاری (Cryptography) برای ایمنسازی تراکنشها و کنترل ایجاد واحدهای جدید استفاده میکند. رمزارزها معمولاً به صورت غیرمتمرکز و مستقل از نهادهای مالی سنتی (مانند بانک مرکزی) عمل میکنند و اولین و مشهورترین نمونه آن بیت کوین است.
اصطلاحات بلاکچین
آشنایی با اصطلاحات بلاکچین برای درک زیرساختهای فناوری بلاکچین ضروری است:
بلاک (Block): یک واحد داده در بلاکچین که حاوی مجموعه تأیید شدهای از تراکنشها، هش بلوک قبلی و یک نانس (Nonce) است.
هش (Hash): یک کد رمزنگاری شده و منحصربهفرد با طول ثابت که به عنوان اثر انگشت دیجیتال برای هر بلوک یا تراکنش عمل میکند. هرگونه تغییر در داده، هش را کاملاً دگرگون میکند.
نانس (Nonce): یک عدد تصادفی است که ماینرها برای پیدا کردن یک هش معتبر و معماگشایی از آن استفاده میکنند. (Number Used Once).
نود (Node): هر رایانهای که به شبکه بلاکچین متصل است و یک نسخه کامل یا جزئی از دفتر کل توزیع شده (Ledger) را نگهداری میکند. نودها مسئول تایید و انتشار تراکنشها هستند.
دفتر کل توزیع شده (Distributed Ledger): پایگاه دادهای که به صورت مشترک و همزمان در چندین مکان، جغرافیا و بین چندین فرد توزیع شده است. بلاکچین نوعی دفتر کل توزیع شده است.
ماینینگ (Mining): فرآیند حل مسائل پیچیده رمزنگاری برای تأیید تراکنشها و افزودن بلوک جدید به زنجیره (در سیستمهای اثبات کار).
اثبات کار (Proof-of-Work – PoW): الگوریتم اجماع اصلی که در بیت کوین استفاده میشود و نیازمند صرف انرژی محاسباتی بالا برای تأیید تراکنشهاست.
اثبات سهام (Proof-of-Stake – PoS): الگوریتم اجماع جایگزین که بر اساس میزان رمزارزی که یک نود «استیک» (قفل) کرده، حق تأیید تراکنشها را به او میدهد.
قرارداد هوشمند (Smart Contract): کدهایی که روی بلاکچین ذخیره شدهاند و اجرای یک توافقنامه را به صورت خودکار و بدون نیاز به واسطه، پس از تحقق شرایط تعیین شده، تضمین میکنند.
کلید عمومی (Public Key): آدرس عمومی کیف پول شماست که دیگران میتوانند با استفاده از آن برای شما رمزارز ارسال کنند.
کلید خصوصی (Private Key): رمزی محرمانه که دسترسی انحصاری به رمزارزهای شما در کیف پول را فراهم میکند و هرگز نباید فاش شود.
امنیت در مبادله (Escrow): سرویسی که دارایی را تا زمان برآورده شدن شرایط توافق بین خریدار و فروشنده نگهداری میکند.
توکن (Token): یک دارایی دیجیتالی که بر روی بلاکچین دیگری (مانند اتریوم) ساخته شده است، برخلاف کوین (Coin) که بلاکچین بومی خود را دارد.
عرضه اولیه سکه (Initial Coin Offering – ICO): روشی برای جمعآوری سرمایه در پروژههای رمزارز، شبیه به عرضه عمومی اولیه سهام در بورس.
فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT): اصطلاح گستردهتری که شامل بلاکچین و دیگر ساختارهای دفتر کل غیرمتمرکز است.
فورک (Fork): زمانی که بلاکچین به دو مسیر تقسیم میشود و منجر به ایجاد دو نسخه متفاوت از یک پروتکل میشود (مانند هارد فورک یا سافت فورک).
گس (Gas): واحد اندازهگیری هزینه محاسباتی لازم برای انجام یک تراکنش یا اجرای قرارداد هوشمند در بلاکچینهایی مانند اتریوم.
استکینگ (Staking): فرآیند قفل کردن رمزارز در یک کیف پول برای پشتیبانی از عملیات شبکه و کسب پاداش (در پروتکلهای PoS).
غیرمتمرکز (Decentralized): وضعیتی که در آن هیچ نهاد یا مرجع واحدی کنترل شبکه را در دست ندارد.
اوراکل (Oracle): سرویسی که اطلاعات دنیای واقعی (مانند قیمتها یا نتایج مسابقات) را به قراردادهای هوشمند روی بلاکچین منتقل میکند.
اصطلاحات ارز دیجیتال به زبان ساده و اصطلاحات ترید ارز دیجیتال
برای ورود به بازار مالی رمزارزها، درک اصطلاحات ارز دیجیتال به زبان ساده ضروری است. در این بخش، بر روی اصطلاحات ترید ارز دیجیتال تمرکز میکنیم:
اصطلاح
معنی ساده
توضیحات تکمیلی
کیف پول (Wallet)
محل نگهداری کلیدهای دسترسی به داراییها.
به دو نوع سرد (آفلاین/ایمنتر) و گرم (آنلاین/قابل دسترستر) تقسیم میشود.
آدرس کیف پول (Wallet Address)
شماره حساب شما برای دریافت رمزارز.
یک رشته از حروف و اعداد است که عمومی است.
فومو (FOMO)
ترس از دست دادن سود.
شرایطی که معاملهگر به دلیل افزایش قیمت سریع، بدون تحلیل اقدام به خرید هیجانی میکند.
فاد (FUD)
ترس، عدم قطعیت و تردید.
انتشار اخبار منفی با هدف کاهش قیمت برای خرید ارزانتر توسط نهنگها.
نهنگ (Whale)
فرد یا نهادی با حجم عظیمی از رمزارز.
نهنگها با معاملات بزرگ خود، توانایی تاثیرگذاری شدید بر قیمتها را دارند.
پامپ و دامپ (Pump & Dump)
افزایش و کاهش مصنوعی قیمت.
افزایش قیمت عمدی توسط گروهی از افراد، سپس فروش سریع و کاهش شدید قیمت.
هودل (HODL)
نگهداری دارایی بدون فروش.
یک اصطلاح تریدینگ رایج به معنی حفظ رمزارز به صورت بلندمدت با وجود نوسانات.
سقف بازار (Market Cap)
ارزش کل یک رمزارز.
حاصل ضرب قیمت فعلی در تعداد کل کوینهای در گردش.
اصطلاحات تریدینگ
درک دقیق اصطلاحات تریدینگ و اصطلاحات بازار ارز دیجیتال برای هر معاملهگری که میخواهد معاملات سودآوری داشته باشد، حیاتی است:
لانگ (Long) یا خرید: باز کردن موقعیتی که معاملهگر انتظار افزایش قیمت رمزارز را دارد تا در آینده با قیمت بالاتر بفروشد و سود کند.
شورت (Short) یا فروش استقراضی: باز کردن موقعیتی که معاملهگر انتظار کاهش قیمت رمزارز را دارد. او رمزارز را قرض گرفته و میفروشد تا بعداً با قیمت پایینتر بخرد و قرض را پس دهد.
لوریج یا اهرم (Leverage): استفاده از سرمایه قرض گرفته شده برای افزایش قدرت خرید یا فروش در معاملات فیوچرز. لوریج میتواند سود و زیان را به طور چشمگیری افزایش دهد.
لیکوئید شدن (Liquidation): زمانی که حساب معاملهگر به دلیل حرکت شدید قیمت در جهت مخالف پیشبینی او (در معاملات اهرمی)، تمام سرمایه خود را از دست میدهد.
حد سود (Take Profit – TP): سفارشی که به طور خودکار موقعیت معاملهگر را در یک قیمت هدف مشخص میبندد تا سود حاصل شود.
حد ضرر (Stop Loss – SL): سفارشی که به طور خودکار موقعیت معاملهگر را در یک قیمت مشخص میبندد تا از زیان بیشتر جلوگیری شود.
مارجین (Margin): میزان سرمایه شخصی که معاملهگر برای باز کردن و نگهداری یک موقعیت اهرمی استفاده میکند.
جفت ارز (Trading Pair): دو رمزارزی که در مقابل یکدیگر معامله میشوند (مثلاً BTC/USDT).
آلت کوین (Altcoin): تمام رمزارزهایی به جز بیت کوین (مانند اتریوم، کاردانو و…).
استیبل کوین (Stablecoin): رمزارزی که ارزش آن به یک دارایی پایدار (معمولاً دلار آمریکا) گره خورده است (مانند USDT یا USDC).
اصطلاحات صرافی ها و مفاهیم تبادل رمزارز
برای فعالیت در اصطلاحات بازار ارز دیجیتال، درک نحوه عملکرد صرافیها و اصطلاحات صرافی ها ضروری است:
صرافی متمرکز (Centralized Exchange – CEX): پلتفرمی که توسط یک نهاد واحد اداره میشود و واسطهای بین خریدار و فروشنده است (مانند بایننس یا کوین بیس). کاربران باید به این صرافی اعتماد کنند.
صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchange – DEX): پلتفرمی که بدون واسطه و با استفاده از قراردادهای هوشمند، امکان تبادل رمزارزها را فراهم میکند (مانند Uniswap یا PancakeSwap).
سفارش بازار (Market Order): سفارشی برای خرید یا فروش فوری رمزارز با بهترین قیمت موجود در دفتر سفارشات.
سفارش محدود (Limit Order): سفارشی برای خرید یا فروش رمزارز در یک قیمت خاص که معاملهگر تعیین کرده است. این سفارش تا رسیدن به قیمت مورد نظر در دفتر باقی میماند.
دفتر سفارشات (Order Book): لیستی از تمام سفارشات خرید (Bid) و فروش (Ask) که توسط کاربران با قیمتهای مختلف ثبت شده است.
کتاب سفید (Whitepaper): یک سند رسمی که توسط یک پروژه رمزارز منتشر میشود و جزئیات فنی، اهداف، مدل کسبوکار و نقشه راه پروژه را شرح میدهد.
حجم معاملات (Trading Volume): مقدار کل یک رمزارز که در یک دوره زمانی مشخص (معمولاً ۲۴ ساعت) در یک صرافی یا بازار خاص معامله شده است.
کارمزد (Fees): مبلغی که صرافی یا شبکه بلاکچین برای انجام تراکنشها و خدمات خود از کاربران دریافت میکند.
احراز هویت (KYC – Know Your Customer): فرآیندی که در صرافیهای متمرکز برای تأیید هویت کاربران و رعایت قوانین ضد پولشویی استفاده میشود.
اصطلاحات بازار ارز دیجیتال
دنیای دیفای (DeFi) و مفاهیم مالی غیرمتمرکز، مجموعهای جدید از اصطلاحات بازار ارز دیجیتال را معرفی کردهاند:
امور مالی غیرمتمرکز (DeFi): یک اکوسیستم مالی که بر روی بلاکچین ساخته شده و خدمات مالی (مانند وامدهی، وامگیری و تبادل) را بدون نیاز به واسطههای سنتی ارائه میدهد.
بازدهی زراعی (Yield Farming): فرآیند قرض دادن یا قفل کردن رمزارزها در یک پروتکل DeFi به منظور کسب پاداش یا بهره.
استخر نقدینگی (Liquidity Pool): مجموعهای از رمزارزها که توسط کاربران در یک DEX قفل شده و امکان انجام معاملات غیرمتمرکز را فراهم میکند.
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (Initial DEX Offering – IDO): روشی برای جمعآوری سرمایه توسط پروژههای جدید که از طریق صرافیهای غیرمتمرکز انجام میشود.
توکنهای غیرقابل تعویض (NFTs): داراییهای دیجیتالی منحصربهفرد که مالکیت آنها در بلاکچین ثبت شده و برای نمایش آثار هنری، املاک یا کالاهای کلکسیونی استفاده میشوند.
متادرس (Metaverse): یک فضای مجازی سه بعدی و اجتماعی که کاربران میتوانند در آن تعامل داشته و اغلب با استفاده از رمزارزها و NFTها فعالیتهای اقتصادی انجام دهند.
DApp (Decentralized Application): یک اپلیکیشن که بر روی یک شبکه بلاکچین (مانند اتریوم) ساخته شده و بدون نیاز به سرور مرکزی کار میکند.
حوزه
اصطلاح
تعریف کوتاه
بلاکچین
PoW
الگوریتم اجماع مبتنی بر قدرت محاسباتی.
بلاکچین
قرارداد هوشمند
کدی که اجرای توافقات را خودکار میکند.
مالی/تریدینگ
HODL
نگهداری بلندمدت رمزارز با وجود نوسانات.
مالی/تریدینگ
لوریج
استفاده از سرمایه قرض گرفته شده برای افزایش قدرت معامله.
صرافی
DEX
پلتفرم تبادل رمزارز بدون واسطه مرکزی.
صرافی
Limit Order
سفارش خرید/فروش با قیمت مشخص و دلخواه.
دیفای
Yield Farming
کسب سود از طریق قفل کردن دارایی در پروتکلهای DeFi.
دیفای
NFT
توکن غیرقابل تعویض و منحصربهفرد برای اثبات مالکیت.
آشنایی با این اصطلاحات تخصصی در دنیای بلاکچین و اصطلاحات ترید ارز دیجیتال اولین گام برای فعالیت آگاهانه و کاهش ریسک در بازار پرنوسان رمزارزها است.
نوشته اصطلاحات تخصصی در دنیای بلاکچین [53 اصطلاح پرکاربرد] اولین بار در شنبه مگ. پدیدار شد.
آخرین دیدگاهها