مقدمه
بازار بزرگ تهران، به‌عنوان یکی از کهن‌ترین و پرچالش‌ترین مراکز تجاری ایران، با ساختار معماری متراکم، معابر باریک، و محدودیت‌های گسترده در تردد وسایل نقلیه موتوری، همواره بستر دشواری برای توزیع سریع و موثر مرسولات بوده است. پیچیدگی در مسیرهای داخلی، دسترسی محدود به مترو یا خودرو، حجم بالای خرید و فروش‌های عمده و خُرد و نیز شلوغی دائمی این ناحیه، فرایند تحویل بسته را برای کسبه، خریداران و پیک‌های شهری به امری زمان‌بر و پرزحمت تبدیل کرده است.
استارتاپ تعارف با درک عمیق این چالش‌ها و در راستای ارتقای کیفیت خدمت‌رسانی، از تاریخ ۱۱ بهمن ۱۴۰۳ اقدام به اجرای طرح «پیک سبز» نمود؛ طرحی که بر مبنای بهره‌گیری از سفیران پیاده، راهکاری بومی، کم‌هزینه و کارآمد برای توزیع مرسولات در دل بازار تهران ارائه کرده است. این طرح با هدف تسهیل و تسریع روند تحویل مرسولات در محدوده‌ای پرترافیک و با محدودیت تردد مانند بازار تهران، طراحی و اجرا شده است.
خاستگاه طرح پیک سبز
پیش از راه‌اندازی پیک سبز، استارتاپ تعارف به‌طور میانگین روزانه بین ۳۰ تا ۴۰ مرسوله را در بازار بزرگ تهران توزیع می‌کرد. با این حال، به‌دلیل محدودیت‌های جدی در زمینه تردد وسایل نقلیه در بافت سنتی و شلوغ بازار تهران، مشکلاتی از جمله معطلی طولانی‌مدت برای پیک‌ها و دریافت‌کنندگان، نارضایتی مشتریان و کاهش کارایی روند توزیع به‌وجود آمد.
بازخوردهای مکرر از سوی سفیران و کسبه بازار، تیم تعارف را بر آن داشت تا مدلی جایگزین برای توزیع مرسولات در این محدوده طراحی کند. نتیجه این بازاندیشی، آغاز به کار «پیک سبز» بود؛ مدلی مبتنی بر استفاده از سفیران پیاده‌رو با کوله‌پشتی در محدوده‌ای با شعاع حدود ۲/۵ کیلومتر مربع از بازار بزرگ.
ویژگی‌های اجرایی پیک سبز
محدوده عملیاتی: توزیع مرسولات در ناحیه‌ای حدود ۲/۵ کیلومتر مربع از بازار بزرگ تهران، با تمرکز بر مناطق با دسترسی محدود به وسایل نقلیه.
روش توزیع: مرسولات توسط سفیران پیاده با کوله‌پشتی، بدون استفاده از وسایل موتوری، به مقصد رسانده می‌شود. این روش سریع‌تر، کم‌هزینه‌تر و نیز دوستدار محیط زیست است.
نوع مرسولات: عمدتاً شامل پاکت‌ها و بسته‌های پستی سایز ۱ (۱۵×۱۰×۱۰ سانتی‌متر) با وزن تقریبی ۵۰۰ گرم.
نحوه تحویل: تحویل مستقیم مرسوله درب مغازه کسبه و فعالان بازار تهران.
تعداد مرسولات ماهانه: حدود ۱۰۰۰ مرسوله به‌طور منظم به این شیوه ارسال می‌شوند.
نحوه تسویه حساب: پرداخت‌ها به صورت اعتباری و در پایان هر ماه صورت می‌گیرد.
دستاوردهای کلیدی طرح پیک سبز
نرخ موفقیت تحویل: ۹۷٪ از مرسولات در همان نوبت اول با موفقیت به مقصد نهایی تحویل داده شدند. ۳٪ باقی‌مانده نیز پس از اصلاح آدرس یا مراجعه مجدد، در همان روز به دست صاحبین رسید.
رضایت کسبه: کاهش چشمگیر معطلی، تحویل سریع‌تر و تعامل مؤثرتر با سفیران پیاده، سبب شده تا کسبه بازار استقبال ویژه‌ای از این روش توزیع داشته باشند.
مزیت رقابتی: تعارف با سابقه‌ای دیرینه در زمینه لجستیک سبک شهری و تجربه موفق در استفاده از سفیران پیاده و دوچرخه‌سوار، جایگاه خود را به‌عنوان یکی از هوشمندترین و منعطف‌ترین سیستم‌های توزیع در بازار تثبیت کرده است.
تحلیل و چشم‌انداز آینده
اجرای طرح پیک سبز هم پاسخی به یک مسئله عملیاتی در توزیع شهری بوده و هم گامی مهم در جهت توسعه مدل‌های پایدار و کم‌هزینه لجستیکی در بافت‌های متراکم شهری نیز محسوب می‌شود. با توجه به استقبال خوب بازار و نتایج موفق، تعارف در حال بررسی توسعه این مدل به دیگر بازارهای سنتی مشابه در سطح تهران و حتی دیگر شهرهای ایران است.
همچنین استفاده از ابزارهای دیجیتال برای ردیابی لحظه‌ای سفیران، بهینه‌سازی مسیرهای پیاده‌روی و ارزیابی عملکرد روزانه، از جمله گام‌های بعدی در جهت هوشمندسازی کامل این سیستم خواهد بود.
نتیجه‌گیری
پیک سبز نمایانگر توانایی تعارف در تطبیق با نیازهای خاص محیط‌های شهری ایران، به‌ویژه بافت‌های سنتی مانند بازار تهران است. این طرح با بهره‌گیری از منابع انسانی چابک و رویکردی محیط‌زیست‌محور، توانسته الگویی موفق از یک سیستم توزیع محلی، مؤثر و انعطاف‌پذیر ارائه دهد؛ مدلی که می‌تواند الهام‌بخش دیگر مجموعه‌های فعال در زمینه لجستیک شهری نیز باشد.
نوشته استارتاپ تعارف در دل تهران قدیم اولین بار در شنبه مگ. پدیدار شد.
آخرین دیدگاه‌ها